Ընդհանուր առմամբ բազմաթիվ սպորտաձևերում մարզիկների երկարատժամկետ զարգացման փուլերը կազմակերպվում են հետևյալ կերպ։ 

• Փուլ 1. Սիրողական և ոչ հատուկ սպորտային մարզումներ (մինչև 6-8 տարեկան),  որտեղ աշխատանքի բովանդակությունը ուղղվում է բազային շարժիչ հմտությունների (շարժումներ, պտույտ, հավասարակշռություն, թռիչքներ փոխազդում առարկաների հետ) և հոգեմոտորային տարատեսակ զարգացման  վրա, մշտապես խաղերի միջոցով։
• Փուլ 2. Ընդհանուր բազմակողմանի զարգացում (8-10 տարեկան), որտեղ գերակշռող բովանդակությունը հանդիսանում է հատուկ շարժիչ հմտությունները, կոորդինացիայի և ըմբռնման լայն զարգացումը, ինչպես նաև տեխնիկայի հարուստ ընտրությունը։  Այս տարիքում երեխան գտնվում է լավագույն ֆիզիկական և հոգեբանական պայմաններում ՝ տեխնիկայի ճիշտ ուսուցման և մկանների պատշաճ զարգացման համար: Այս փուլում մենք կստեղծենք  կոորդինատիվ, ընկալողական և որոշումներ կայացնելու համար անհրաժեշտ բոլոր  նախադրալները համապարփակ սպրոտային կրթության համար։

Տարբեր ֆիզիկական կարողությունների հիմնական շարժողականությունը զարգացնելու համար էական է, որ յուրաքանչյուր մարզիչ  իմանա իր խաղացողների հոգեբանական բնութագրերը, կախված նրանց տարիքից և զգայուն փուլերից, որը կօգնի մարզումային ծրագրերը և պարապմունքները ճիշտ իրականացնելու և իր խաղացողների պատշաճ զարգացումն ապահովելու համար։ 

ԲԱԶԱՅԻՆ ՀՈԳԵՄՈՏՈՐԱՅԻՆ ՓՈՒԼ – 6-10 տարեկան

6-ից 10-ը տարեկան երեխաների բնութագրերը

• Դպրոցական տարիքի սկիզբ
• Տղաների ու աղջիկների միջև տարբերություն չկա
• Շատ ակտիվ պահվածք
• Սպորտի և խաղի նկատմամբ խանդավառություն
• Ֆիզիկական լավ հավասարակշռություն
• Ֆիզիկական կրթության համար շատ հարմար փուլ` նրա կազմվածքի շնորհիվ (թեթև, նիհար…)
• Նյարդային համակարգի զարգացումը լրանում է 10 տարեկանում։

Աշխատանքի բովանդակությունը

• Տարիքը բարենպաստ է շարժիչ (մոտորային) հմտությունների ձեռքբերման համար  (քայլել, վազել, թռնել, նետել, ընդունել ,հարվածել)
• Ավելացնել մոտորային ժեստերի ցանկը
• Բարելավել կոորդինացիոն ընդունակությունը
• Բազմաբնույթ մարզում

Ուսուցման մեթոդոլոգիան

• Մասսայական բնույթ, ֆուտբոլ բոլորի համար
• Հիմնականում խաղերի միջոցով
• Խրախուսել խաղացողին գտնել լուծումներ տարբեր իրավիճակներում
• Ուշադրություն դարձնել անհատական տարբերություններին
• Մարզման կառուցվածքը կազմակերպել տրամաբանական հերթականությամբ
  • Հեշտից բարդ
  • Պարզից բարդ
• Երեխաներին տալ դրական արձագանք

ՍՊՈՐՏԱՅԻՆ ՄԵԿՆԱՐԿԱՅԻՆ ՓՈՒԼ–10 – 12 տարեկան

  Երեխաների բնութագրերը

• Միջին դպրոցական տարիք
• Աճի զարգացում լայնությամբ
• Մարմնի համամասնություն
• Մարմնի կառավարում
• Ուժի ավելացում հասակի և քաշի հաշվին
• Ուսուցման գերազանց ընդունակություն

Աշխատանքի բովանդակությունը

• Սովորելու լավագույն տարրիքն է
• Հիմնական և ավելի բարդ տեխնիկայի ուսուցում
• Լայնացնել տեխնիկայի ժեստերի ցանքը։ Կարևոր է, որ այդ ժեստերը ճիշտ սովորել։
• Մի ավտոմատացրեք սխալ սովորույթը, քանի որ այն հետագայում դժվար կլինի շտկել։
• Սկսել փոխկապակցել մոտորային և կոորդինացիայի հմտությունները։

Ուսուցման մեթոդոլոգիան

• Շարունակել խաղային եղանակը
• Ազդել ընդհանուր դինամիկ և առանձնահատուկ կոորդինացիայի վրա։
• Ժամանակի և տարածության պարամետրերը հարմարեցնել իրենց ընդունակություններին
• Տալ այնպիսի առաջադրանքներ, որտեղ երեխաների շարժողական հմտությունները կհամապատասխանեն նրանց աճին և հասունացմանը։

ՍՊՈՐՏԱՅԻՆ ՀԱՏՈՒԿ ՓՈՒԼ 12-16 ՏԱՐԵԿԱՆ

Երեխաների բնութագրերը

• Մորֆոլոգիական փոփոխություններ, հայտնվում են սեռական տարբերություններ և անհետանում է մանկական կազմվածքը 
• Հասակի և քաշի մեծ ավելացում
• Հոգեբանական թուլություն և էմոցիոնալ անկայունություն  
• Ուսուցողական պահանջների բարձրաձում, որը կազդի խաղացողի հոգեբանական ճնշման վրա

Աշխատանքի բովանդակությունը

• Տեխնիկա-տակտիկական աշխատանքում դիրքի հստակեցում
• Ժեստերը և ֆիզիկական վիճակը բարելավելու  համար կրկնողությունների քանակի ավելացում  
• Դյուրացնել ուսման բազմազան իրավիճակները
• Մեծացնել պահանջը ժեստերի և տակտիկական լուծումների արդյունավետության համար:
• Ֆիզիկական աշխատանքը իրականացվում է տեխնիկա-տակտիկական աշխատանքի հետ համատեղ
• Ավելանում է պարապմունքի ծավալը

Ուսուցման մեթոդոլոգիան

• Հասակի և քաշի մեծ աճը առաջացնում է ուժ-քաշ հարաբերակցության վատթարացման, ինչը նպաստում է կոորդինացիայի անկմանը:
• Մեծանում է տեխնիկական ժեստերը վերահսկելու դժվարությունը, դանդաղում է կոորդինացիայի զարգացումը:
• Ֆիզիկական պատրաստության մարզման մաքսիմալ ընդունակություն
• Նոր տեխնիկական գործողությունների ուսուցման, ինչպես նաև արդեն սովորած տեխնիկական էլեմենտների շտկման դժվարություն
• Խաղացողի վերակազմավորման փուլ

ՍՊՈՐՏԱՅԻՆ ՓՈՒԼ  16-18 տարեկան

Երեխաների բնութագրերը  

• Շարժունակության և անհատականության ձևավորման ավարտ
• Նորմալ դրսևորման զարգացման սկիզբ
• Հասակի և քաշի պարամետրերը դադարում են 16 տարեկանում
• Հավասարակշռություն մարմնի համամասնությունների մեջ:
• Հոգեբանական հավասարակշռություն և ինտելեկտուալ մակարդակի բարձրացում
• Աճում է ընկալման ընդունակությունը և խաղի վերլուծությունը

Աշխատանքի բովանդակությունը

• Երկրորդ առավել հարմար ժամանակաշրջանը սովորելու համար
• Բարձրանում է ֆիզիկական և հոգեբանական ընդունակությունը, որը թույլ է տալիս դիմանալ ավելի բարձր ցանրաբեռնվածության մարզումներին
• Պատանեկության ավարտին մենք կարող ենք օգտագործել ավելի բարդ բովանդակություն և մարզման մեթոդներ, որոնք բնորոշ են պրոֆեսիոնալ սպորտին

Ուսուցման մեթոդոլոգիան

• Ֆիզիկական պատրաստության հատուկ աշխատանք
• Ավելանում է մարզման ծավալը և ինտենսիվությունը
• Տեխնիկայի և տակտիկայի մաքսիմում արդյունավետության հասնելու աշխատանք
• Խաղային դիրքերի հատուկ մարզում (դիրքի հստակեցում)
• Խրախուսում ենք ուսուցման այն եղանակը, որը նման է խաղային իրական իրավիճակներին